1. DergiPark
  2. Diyanet İlmî Dergi
  3. Arşiv
  4. Cilt 54, Sayı 4
Yıl 2018, Cilt 54, Sayı 4, Sayfalar 41 - 86 2018-12-15

THE SEMANTIC UNIVERSE OF THE CONTEMPLATION IN THE QUR’AN
KUR’ÂN’DA TEFEKKÜRÜN SEMANTİK EVRENİ

SADIK KILIÇ [1]

8 37

Öz

The subject of reformation of contemplation can be considered as a stand-out move that gives the feeling that it contains objections, aphorisms and new breaths. The reproduction of the Qur’anic and Islamic-oriented religious contemplation, and the attempt to translate it into our world of existence in all its dimensions, requires, in our view, great efforts, even a complete commitment, which can be described as layered structures.

The strongest projector, which can be reflected in the question of where to start, is the semantic units in the Qur’an, which can be considered as the semantic sky islands of contemplation. The subject of this paper is to examine some basic concepts and their semantic phases in a systematic way. We tried to do this by emphasizing some semantic areas in accordance with our own point of view. We tried to put forward the levels of meaning of the keywords, which are shown in the sphere of contemplation, both in terms of original and relative structures such as al-Badi al-Nazar, al-tavassum, al-Taharri, al-Qiraat, al-Tamhis, al-Fikr/al-Tafakkur, al-Tawassum/al-Tahassus, al-Rusuh/al-Rasihun and al-Ibda/al-Badi.

Tefekkürün yeniden teşekkülü konusu, kendi içinde itirazlar, aforizmalar, yeni soluklar taşıdığı hissini veren bir öne çıkış hamlesi gibi değerlendirilebilir. Kur’ân ve İslâm eksenli dinî tefekkürün yeniden işlenmesi, bu bağlamda tüm boyutlarıyla varoluş dünyamıza aktarılmaya çalışılması, kanaatimize göre, katmanlı yapılar halinde betimlenebilecek üstün çabaları, hatta tam bir adanmışlığı gerektirmektedir. 

Nereden başlanılması gerektiği sorusuna yansıtılabilecek en güçlü projektör de, tefekkürün semantik gök adaları sayılabilecek olan, Kur’ân’daki semantik birimlerdir. Bu yazının konusu da, tefekküre ilişkin bazı temel kavramlar ve onların mensup olduğu semantik evreleri sistematik bir şekilde irdelemek olmuştur. Kendi bakış açımıza uygun bir biçimde, bazı semantik alanları vurgulayarak bunu yapmaya çalıştık. En-Nazar, et-tevessüm, et-Taharri, el-Kırâ’a, et-Temhîs, el-Fikr/et-Tefekkür, et-Tevessüm/et-Tahassüs, er-Rüsûh/er-Râsihûn ve el-İbdâ / el-Bedî’ gibi anahtar sözcüklerin gerek aslî, gerekse izafî/şer’î bakımdan, tefekkür küresinde gösterimde bulundukları mana mertebelerini ortaya koymaya çaba sarf ettik.  

Kaynakça

  • Abduh, Muhammed. Tefsîru’l-Kur’âni’l-Hakîm (el-Menar). Tlf. Muhammed Reşid Rıza. Kahire: Dâru’l-Menâr, 1366/1947.
  • Alûsi. Rûhu’l-Me’âni. Beyrût: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, ty.
  • Asım, Ahmed. El-Okyânûsu’l-Basît fî Tercemeti’l-Kâmûsi’l-Muhît (Kâmûs Tercemesi). İstanbul: Cemal Efendi Matbaası, 1304-1305/1886-87.
  • Askerî. El-Furûku’l-Lügaviyye. Thk. Muhammed İbrahîm Selîm. Dâru’l-‘Ilm ve’s-Sekâfe, t.y.
  • Bikâî. Nazmu’d-Dürer. Kahire: Dâru’l-Kitâbi’l-İslâmî, t.y.
  • Cevizci, Ahmet. Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları, 2010.
  • Cevherî. Es-Sıhâh: Tâcu’l-Lüğa ve Sihâhu’l-‘Arabiyye. Thk. Ahmed ‘Abdü’l-Ğafûr Attâr. Beyrut: Dâru’l-‘Ilm li’l-Melâyîn, 1984.
  • Çağrıcı, Mustafa. “Tecessüs”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 40: 246-247. TDV Yayınları, 2011.
  • Duman, Zeki. Beyânu’l-Hak (Kur’ân-ı Kerîm’in Nüzul Sırasına Göre Tefsiri). Ankara: Fecr Yayınları, 2008.
  • Ebû’l-Bekâ, Eyyûb ibn Mûsâ. Külliyyat. Thk. Adnân Dervîş-Muhammed el-Masrî. Müessesetu’r-Riskâle, 1432/2011.
  • Ferrâ. Me’âni’l-Kur’ân. Âlemu’l-Kutub. Beyrût: 1983.
  • Foulquié, Paul. Dictionnaire de la Langue Philosophique. Paris: 1969.
  • Halebi, Ahmed b. Yusuf. Umdetu’l-Huffâz fî Tefsir-i Eşrefi’l-Elfâz. Beyrut-Lübnan: Daru’l-Kutubi’l-Ilmiyye, 1417/1996.
  • Halebi. Ed-Durru’l-Masûn fi ‘Ulûmi’l-Kitâbi’l-Meknûn. Thk. Ahmed Muhammed el-Harrât. Dımışk: Dâru’l-Kalem, t.y.
  • Herevî, Ahmed İbn Muhammed. El-Garibeyn fi’l-Kur’ân ve’l-Hadîs. Thk. Ahmed Mezîd el-Mezîdî. Riyad: Mektebetu Nizâr Mustafa el-Bâz, 1999.
  • Hüseynî, ‘Abdu’l-Kâdir el-Esîr. Hediyyetu’l-İhvân fi Tefsîri mâ Ubhime ‘ale’l-‘Amme min Elfâzı’l-Kur’ân. Thk. Bahaddin Dartma. Beyrût-Lübnân: Dâru İbn Hazm, 1433/2012.
  • İbn Ahmed, Halil. Kitabu’l-Ayn. Thk. Abdu’l-Hamîd Hindâvî. Beyrût: Dâru’l-Kutubi’l-‘Ilmiyye, 2003. İbn Ebî Hatim. Tefsiru’l-Kur’âni’l-Azim. Thk. Es’ad Muhammed et-Tayyib. Riyad: Mektebetu Nizâr Mustafa el-Bâz, 1997.
  • İbn Fâris, Ebu’l-Hüseyin Ahmed. Mu’cemu Mekâyisi’l-Lüğa. Thk. ‘Abdusselâm Muhammed Hârûn. Dâru’l-Fikr.
  • İbn Atıyye. El-Muharreru’l-Vecîz. Katar: Vizâratu’l-Evkâf ve’ş-Şu’ûni’l-İslâmiyye, 2007.
  • İbn Aşûr. Tefsiru’t-Tahrir ve’t-Tenvîr. Tunus: Ed-Dâru’t-Tunûsiyye. 1984.
  • İbn Kesir. Tefsiru’l-Kur’âni’l-Azim. Thk. Mustafâ es-Seyyid v.dğr. Kahire: Müessetu Kurtuba, Mektebetu’l-Evlâdi’ş-Şeyh li’t-Turâs, 2000.
  • İbn Kuteybe. Te’vilu Muhtelefi’l-Hadis. Thk. Muhtar Zühri en-Neccar. Beyrut: Daru’l-Cîl, 1992.
  • İbn Kuteybe. Tefsiru Garîbi’l-Kur’ân. Thk. Es-Seyyid Ahmed Sakr. Beyrût: Dâru’l-Kutubi’l-‘Ilmiyye, 1398/1978.
  • İbn Manzûr. Muhammed İbn Mükerrem. Lisânu’l-Arab. Thk. Abdullah Ali el-Kebîr. 1401/1981.
  • Isfehani, Rağıb. El-Müfredât fî Garîbi’l-Kur’ân. Thk. Muhammed Seyyid Geylânî. Beyrut: ts.
  • Kılıç. “Dinde Estetiğin Dini/İslâmî Temelleri”, 6. Dinî yayınlar Kongresi (İstanbul, 29-30 Kasım-01 Aralık 2013) 1. Baskı (İstanbul; DİB Yayınları, 2014).
  • Lloyd, John - Mitchinson, John. Afili Lügat. Çev. Duygu Akın. İstanbul: Domingo Yayınları, 2010.
  • Müneccid, Muhammed Nuruddin. Et-Teraduf fi’l-Kur’âni’l-Kerim Beyne’n-Nazariyye ve’t-tatbîk. Dımeşk: Dâru’l-Fikr. Beyrut-Lübnan: Daru’l-Fikri’l-Muasır, 1997.
  • Nesefi, Ebu’l-Berekât. Medariku’t-Tenzîl (Hâşiyetuhu: el-Vâdıhu’l-Mesâlik, li’l-Mullâ Mûsâ el-Celâlî el-Beyâzîdî). İstanbul: Ravza yayınları, 2017.
  • Peters, Françis E. Antik Yunan Felsefesi Terimleri Sözlüğü. Çev. Hakkı Ünler. İstanbul: Paradigma Yayınları, 2004.
  • Razi. Mefâtîhu’l-Ğayb (et-Tefsiru’l-Kebir). Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1981.
  • Savî. Haşiyetu’l-‘Allâme es-Sâvî alâ Tefsîri’l-Celâleyn. İstanbul: Eser Neşriyat ve Dağıtım, t.y.
  • Sicistani, Ebû Bekr. Nüzhetu’l-Kulûb. Beyrût-Lübnan: Dâru’l-Ma’rife, 1410/1990.
  • Şeyh Zâde. Hâşiyetu Muhyiddîn Şeyh Zâde Alâ Tefsî’l-Kâdî el-Beydâvî. Beyrût-Lübnân: Dâru’l-Kutubi’l-‘Ilmiyye, 1419199.
  • Taberî, İbn Cerir. Câmi’u’l-Beyân ‘an Te’vîli Ayi’l-Kur’ân. Thk. Abdullah İbn Abdilmuhsin et-Türkî. Kahire: Dâru Hecr, 1422/2001.
  • Tabersi. Mecme’ul-Beyan fi Tefsiri’l-Kur’ân. Beyrût-Lübnân: Dâru’l-Ma’rife, 1406/1986. 10: 116.
  • Tehanevî. Keşşâfu Istılâhâti’l-Fünûn. Lübnan: Beyrût Mektebetu, 1996.
  • Tokat, Latif. Varoluşçu Teoloji. Ankara: Elis Yayınları, 2013.
  • Zebidî. Tacu’l-Arûs. Kuveyt: Et-Türasü’l-Arabiyy, 1403/1983.
  • Zemahşeri. Mûsa Cârullah. El-Keşşâf. Thk. Adil Ahmed Abdulmevcûd v.dğr. Riyad: Mektebetu’l-Ubeykân, 1998.
  • Zemahşerî. Esasu’l-Belağa. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1989.
  • Zemahşeri. El-Faik fi Garibi’l-Hadis. Lübnan: Daru’l-Ma’rife, ts.

Ayrıntılar

Birincil Dil tr
Konular Din Bilimi
Dergi Bölümü Araştırma Makalesi
Yazarlar

Yazar: SADIK KILIÇ (Sorumlu Yazar)

Kaynak Göster

Bibtex @araştırma makalesi { did506860, journal = {Diyanet İlmî Dergi}, issn = {1300-8498}, address = {Diyanet İşleri Başkanlığı}, year = {2018}, volume = {54}, pages = {41 - 86}, doi = {}, title = {KUR’ÂN’DA TEFEKKÜRÜN SEMANTİK EVRENİ}, key = {cite}, author = {KILIÇ, SADIK} }
APA KILIÇ, S . (2018). KUR’ÂN’DA TEFEKKÜRÜN SEMANTİK EVRENİ. Diyanet İlmî Dergi, 54 (4), 41-86. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/did/issue/42138/506860
MLA KILIÇ, S . "KUR’ÂN’DA TEFEKKÜRÜN SEMANTİK EVRENİ". Diyanet İlmî Dergi 54 (2018): 41-86 <http://dergipark.gov.tr/did/issue/42138/506860>
Chicago KILIÇ, S . "KUR’ÂN’DA TEFEKKÜRÜN SEMANTİK EVRENİ". Diyanet İlmî Dergi 54 (2018): 41-86
RIS TY - JOUR T1 - KUR’ÂN’DA TEFEKKÜRÜN SEMANTİK EVRENİ AU - SADIK KILIÇ Y1 - 2018 PY - 2018 N1 - DO - T2 - Diyanet İlmî Dergi JF - Journal JO - JOR SP - 41 EP - 86 VL - 54 IS - 4 SN - 1300-8498- M3 - UR - Y2 - 2019 ER -
EndNote %0 Diyanet İlmî Dergi KUR’ÂN’DA TEFEKKÜRÜN SEMANTİK EVRENİ %A SADIK KILIÇ %T KUR’ÂN’DA TEFEKKÜRÜN SEMANTİK EVRENİ %D 2018 %J Diyanet İlmî Dergi %P 1300-8498- %V 54 %N 4 %R %U
ISNAD KILIÇ, SADIK . "KUR’ÂN’DA TEFEKKÜRÜN SEMANTİK EVRENİ". Diyanet İlmî Dergi 54 / 4 (Aralık 2018): 41-86.
Makale Gönder
Arşiv
Editör Kurulu
İletişim
Duyurular
TR Dizin
TR Dizin
İSAM
İSAM

1956'dan bu yana yayın hayatına devam eden dergimiz üç ayda bir yayımlanmaktadır.